Özet

Osmanlı Devleti’nin son yıllarında söz sahibi olan mühim karakterlerden Mahmud Şevket Paşa, Osmanlı ordusunda uzun yıllar hizmet vermiş ve 23 Ocak 1913 günü gerçekleşen Bâb-ı Âli Baskını sonrasında İttihat ve Terakki Cemiyeti’nin desteği ile sadrazamlık makamına getirilmiştir. Balkan Savaşları’nın en ağır günlerinde hem Sadrazamlık hem de Harbiye Nâzırlığı görevlerinde bulunan Mahmud Şevket Paşa, 11 Haziran 1913 günü İstanbul Bayezid’de gerçekleştirilen bir suikast sonucunda hayatını kaybetmiştir. Bu çalışmada Mahmud Şevket Paşa suikastı, sonrasında yaşanan gelişmeler ve bu olayın Osmanlı basınındaki yansımaları İkdam, Sabah ve Tanin gazetelerine dayandırılarak ele alınmaktadır.

Abstract

Mahmud Sevket Pasha, who was one of the important authoritative figures during the final years of the Ottoman State, served the Ottoman Army for long years and was appointed to the post of Grand Vizier through the support of The Society of Union and Progress following the Raid on the Sublime Porte, which occurred on 23 January 1913. Mahmud Sevket Pasha, who was in office as Grand Vizier and the Minister of War during the most severe conditions of the Balkan Wars, was assassinated in Istanbul Bayezid on 11 June 1913. This study discusses the assassination of Mahmud Sevket Pasha, the events following this, and the way this event was reflected in the Ottoman Press based on Ikdam, Sabah and Tanin newspapers.

Anahtar Kelimeler: Mahmud Şevket Paşa ; Suikast ; Osmanlı basını ; İttihat ve Terakki Cemiyeti
Key words: Mahmud Sevket Pasha ; Assassination ; Ottoman Press ; The Society of Union and Progress

Yüzyılı aşkın süreden beri müteaddit kereler karşı karşıya gelen Osmanlı Devleti ile Rusya arasında yaşanan Kırım Harbi’nin ortaya çıkmasındaki temel neden kutsal yerler meselesi ve Osmanlı topraklarındaki Hıristiyan halkın hâmîliği konusu olarak görülebilir. Ancak sorunların çözümü adına İstanbul’a gönderilen Prens Menshikov’un diplomatik nezaket kuralları ile bağdaşması mümkün olmayan hareketleri, Rusya’nın Osmanlı Devleti’ne karşı açıktan savaş tutumu takınması ve daha önceleri de yaptığı gibi ilk iş olarak Tuna prensliklerini işgal etmesi meselenin Rusya açısından topraklarını genişletme amacı taşıdığını da açık bir biçimde göstermektedir. Neticede Temmuz 1853’te Eflak ve Boğdan Rus işgaline maruz kalmış, Bâbıâlî ise bu harekete karşılık olarak hemen bir savaş ilanında bulunmak yerine uluslararası alanda destek arayışına girmiştir. Rus işgalinin başlamasından kısa bir süre sonra Avrupalı büyük devletlerin Osmanlı idaresinin yanında yer aldığı görülmektedir. 1853-1856 yılları arasında Rusya’ya karşı Osmanlı Devleti’nin yanında yer alan devletler; savaşa bizzat katılan İngiltere, Fransa ve Piyomente ile diplomatik olarak destek veren Avusturya ve Prusya’dır. Ancak Avusturya’nın savaşa askerî yönden destek vermemesine rağmen Osmanlı Devleti ile açıktan bir diplomatik ittifak kurduğunu söylemek mümkündür. Savaşın başlamasının hemen ardından kaleme alınan Viyana Notası’nda Avusturya’nın katkısı büyüktür. Keza Mart 1854’te İngiltere ve Fransa Osmanlı Devleti’nin yanında savaşa katılmış, bundan iki ay kadar sonra da 14 Haziran 1854’te Avusturya ile Osmanlı Devleti arasında antlaşma imzalanmıştır. Bu antlaşma belki Kırım Harbi’nin değil ancak Osmanlı toprağı olan Eflak ve Boğdan’ın tarihî seyrini değiştirecek niteliktedir. Çünkü yapılan antlaşma ile bölgedeki Rus işgalinin sona erdirilmesi ve sonrasında da bölgede asayişin sağlanması hususlarında Osmanlı Devleti, Avusturya desteğini açık bir biçimde almıştır. Nitekim antlaşmanın imzalanmasından sonraki bir aylık süreçte Rusların bu bölgeden çekilme süreci başlamış ve Avusturya ordusu bölgeyi Osmanlı Devleti adına işgale girişmiş ve bölgeye düzen ve asayişi getirmeye çalışmıştır.

Kırım Harbi süresince Avusturya ile Osmanlı Devleti arasındaki birliktelik bununla da sınırlı kalmamıştır. Rusya’nın barışa zorlanması adına diplomatik girişimlerini devam ettiren Avusturya’nın öncülüğünde Mart 1855’te başlayan Viyana Görüşmeleri sonuçsuz kalsa da Osmanlı-Avusturya ittifakı adına önemli bir gelişme olmuştur. Yine barış müzakerelerine geçilmesine imkan tanıyan ve Aralık 1855 tarihli ültimatomun altında Avusturya imzasının bulunduğunu da unutmamak gerekir. Diplomatik yakınlık ve işbirliği bağlamında bahsedilmesi gereken son nokta da Paris’teki barış görüşmeleri esnasında Eflak ve Boğdan’ın birleşmesi  fikrinde Avusturya idaresinin Osmanlı politikalarına destek verdiğidir. Tuna’nın kuzeyindeki iki prensliğin birleştirilmesi düşüncesi Osmanlı Devleti ile Avusturya’nın ortak muhalefeti ve İngiltere’nin desteği ile antlaşma maddeleri arasında yer almamıştır.

Her ne kadar 1853 yılı Temmuz ayından 1856 yılı Mart ayına kadar geçen dönemde İstanbul ile Viyana arasındaki yakınlaşma ve ortak hareket etme politikasının somut örneklerini yukarıda sıralamış olsak da Paris Antlaşması’nın imzalanmasının ardından uluslararası antlaşmaların gereği olarak Avusturya askerinin kendi ülke sınırları içerisine geri çekilmesi konusunda bir takım pürüzlerin yaşandığını da unutmamak gerekir. Gerek Osmanlı-Avusturya Antlaşması ve gerek Paris Antlaşması ile savaşın ardından Osmanlı topraklarındaki yabancı askerlerin süratle geri çekilmeleri ön görülmüş olmasına rağmen Avusturya’nın Eflak ve Boğdan’daki askerlerini çekmek konusunda gönülsüz bir politika izlediği görülmektedir. Avusturya idaresi bu hususta yavaş hareket etmiş ve gerekçe olarak da Paris Antlaşması ile kararı alınan sınır değişikliklerini gerekçe göstermişse de Bâbıâlî bu yavaş adımları yeterli görmemiştir. Neticede geri çekilmek için ayak
direyen Avusturya’nın Eflak ve Boğdan’ı terki hem zamanlama açısından biraz uzamış hem de yerli halkla bazı sorunlar yaşanmıştır. Ancak Osmanlı Devleti’nin bu hususta girişimlerini sürdürmesi neticesinde 1857 yılı Mart ayında Avusturya birlikleri Tuna’nın kuzeyindeki Osmanlı topraklarını terk etmiş ve Rumen prenslikleri yeniden Osmanlı idaresi altına girmiştir. Bununla birlikte belirtmek gerekir ki, yeniden himaye altına alınmış olmasına rağmen Eflak ve Boğdan ile Osmanlı idaresi arasındaki bağ giderek zayıflamaya devam etmiştir. Kırım Harbi gailesinin
atlatılmasından sadece birkaç sene sonra her iki beylik 1859 yılı başında Alexandru Ioan Cuza’nın liderliği altında birleşmiş ve bağımsız Romanya’nın kurulması yolunda önemli bir aşama kat edilirken Osmanlı Devleti bu gelişmeye engel olamamıştır.

Abstract 
In this work, educational activities and institutions in Kosovo province, that was under the rule of Ottoman Empire in the later nineteenth century and in the early part of twentieth century, were dealt. This survey includes education organizations, schools, the curricula of these schools, the administrators and teachers who worked in the schools in Kosovo province, and statistical information and comments about the library, newspapers and printing offices in the province. The main source of the survey is ‘’the Yearbooks of the Ministry of Education’’ that includes official information and that has the feature of primary source. ln the work, some information is submitted about the schools (vocational schools, senior high schools, junior high schools, primary schools, medressehs, non-muslim schools), printing offices, newspapers and libraries in Kosovo province and a comparative analysis is made with the situation in the other Ottoman provinces.

Key words: Ottoman Empire; Kosovo; Education; The Yearbooks of the Ministry of Education

Özet

Bu çalışmanın amacı, öğretmenlik mesleğine kaynak teşkil eden eğitim fakülteleri ile diğer fakülte mezunlarının 2013 Kamu Personeli Seçme Sınavı’ndaki (KPSS) başarı durumlarını karşılaştırmaktır. Çalışmanın amacı doğrultusunda, öğretmenlik alan bilgisi testi yapılan ve hem eğitim fakültelerinden hem de fen edebiyat fakülteleri başta olmak üzere diğer fakültelerden mezun adaylardan öğretmen ataması yapılan on branş (Fizik, Kimya, Biyoloji, Matematik, Tarih, Coğrafya, Türk Dili ve Edebiyatı, İngilizce, Almanca, Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi) üzerinde araştırma gerçekleştirilmiştir. Bu kapsamda söz konusu branşlarda sınava giren 94.625 adayın KPSS başarı puanı incelenmiştir. Araştırma neticesinde dokuz branşta eğitim fakültesi mezunu adayların diğer fakülte mezunu adaylara göre daha başarılı oldukları sonucuna varılmıştır. Çalışma sonuçlarının Türkiye’nin öğretmen yetiştirme ve istihdam politikalarına ciddi katkı sağlayacağı düşünülmektedir.

Abstract
The incentive behind this study is to compare the KPSS 2013 test scores in terms of the achievement by teacher candidates graduating from education faculties, the major source for teaching profession, and by those who graduated from other faculties. In line with this objective, the research was carried out on ten fields, both graduates of education faculties and other faculties who took the test and are appointed to the teaching posts (Physics, Chemistry, Biology, Mathematics, History, Geography, Turkish Language and Literature, English, German, Theology and Ethics) via teaching-field proficiency test. Within this context, the study was conducted by analyzing the KPSS test scores of 94.625 candidate teachers. The findings have revealed that teacher candidates of faculties of education are significantly successful in nine fields. The findings of the study are expected to contribute markedly to the teacher education and employment in Turkey.

Anahtar Kelimeler: Öğretmen yetiştirme, Kamu Personeli Seçme Sınavı, MEB istihdam politikası, öğretmen seçimi

Key words: Teacher training, KPSS (En: Selection Examination of Public Personnel), employment policy of MoNE (Ministry of National Education), teacher employment

Özet
Bu araştırmanın amacı tarih öğretmeni adaylarının Atatürk İlkeleri ve İnkılâp Tarihi (AİİT) öğretimine yönelik görüşlerini belirleyebilmektir. Tarama modelinde gerçekleştirilen araştırmanın çalışma grubunu Gazi Üniversitesi, Necmettin Erbakan Üniversitesi, Atatürk Üniversitesi, Yüzüncü Yıl Üniversitesi ve Dicle Üniversitesinde öğrenim gören 418 tarih öğretmeni adayı oluşturmaktadır. Araştırmanın verileri Atatürk İlkeleri ve İnkılâp Tarihi Öğretimi anket formu ile toplanmıştır. Araştırmanın sonuçlarına göre, tarih öğretmeni adaylarının AİİT konularına ilgi düzeyleri yüksektir. Tarih öğretmeni adayları AİİT dersinin yükseköğretim düzeyinde zorunlu olarak okutulması gerektiğini ve AİİT öğretiminin amaçlarının gerçekleşme düzeyinin yüksek olduğunu düşünmektedirler. AİİT dersinde karşılaşılan sorunlar arasında dersin sınavlara yönelik olarak işlenmesi, derste kullanılan öğretim yöntemlerinin ve öğretim materyallerinin yetersizliği ile ders saatinin azlığı dikkat çekmektedir. Tarih öğretmeni adayları AİİT dersini Mustafa Kemal Atatürk’ü tanımaya katkı sağlayan, her Türk vatandaşının mutlaka alması gereken, millî birlik ve beraberliğin öneminin anlatıldığı bir ders olarak görmektedirler.

Abstract
The purpose of this study was to determine prospective history teachers’ views about the teaching of principles of Ataturk and history of revolution (PAHR). The study group of this survey-model study included 418 prospective history teachers from Gazi University, Necmettin Erbakan University, Atatürk University, Yüzüncü Yıl University, and Dicle University. Data of the study were gathered through a questionnaire form of the teaching of Ataturk’ principles and history of revolution. Results of the study revealed that prospective history teachers level of interest in the subjects of PAHR was high. Prospective history teachers thought that the lessons of PAHR must be conducted at the higher education level and that the teaching of PAHR achieved its purposes on a high level. Results showed that among the obstacles in the conducting of PAHR lessons were conducting lessons in accordance with the exams, the lack of teaching methods and materials used in PAHR lessons, and the limited number of PAHR lessons. Prospective history teachers perceived PAHR as a lesson contributing to the better understanding of Mustafa Kemal Atatürk, a lesson that each Turkish citizen must participate in and a lesson in which the importance of national unity and solidarity was narrated.

Anahtar Kelimeler: Atatürk İlkeleri, İnkılâp Tarihi, Tarih, Öğretmen Adayları.

Keywords: Principles of Ataturk, History of Revolution, History, Prospective Teachers.

Abstract
This study examining the process of Wallachian and Moldavian unification under one single ruler, which had previously remained under the authority of the Ottoman State for many years, the developments starting from the Crimean War and lasting between 1853-1856 are analyzed. The 1856 Paris Peace Treaty, the subsequent diplomatic relations and the elections in parallel with these relations led to the unification of Wallachia and Moldavia. The enthronement of Alexandru Ioan Cuza, the first voivode of the united principalities, his visit to the Ottoman capital afterwards in 1860 and the short-term outcomes of this visit represent the theme of this study.

Key words: Ottoman State, Wallachia, Moldavia, Romania, Alexandru Ioan Cuza